Oban Little Bay

Oban Little Bay

Những năm tháng đen tối của Oban

Lịch sử của Oban đâu đó nhuốm màu đen tối. Nhà máy chưng cất Oban được xây dựng và hoạt động vào năm 1794, thậm chí còn trước khi thị trấn ven biển cùng tên được thành lập. Vào cuối thế kỷ 19, hãng thuộc sở hữu của anh em nhà Pattison – những kẻ lừa đảo siêu nổi tiếng trong giới buôn rượu, tạo nên cơn sốt trong thị trường whisky Scotland và đặt tên mình cho cuộc khủng hoảng thị trường rượu. Ngày đế chế Pattison sụp đổ, hàng chục doanh nghiệp đương thời cũng theo đó mà lâm vào cảnh phá sản.

Nhà Pattisons đã xây dựng đế chế whisky của mình bằng việc đi vay tiền, sau đấy tạo nên tăng trưởng ảo bằng cách thao túng giá trị cổ phiếu công ty. Pattisons cũng điều chỉnh sổ sách để tăng gấp đôi giá trị các giao dịch của công ty, cũng như tăng giá sản phẩm, và lấy đó làm cơ sở để trả nợ – thay vì sử dụng tiền thực để thanh toán cho các nhà đầu tư như kỳ vọng …

Tuy nhiên, vì thị trường whisky đang trong cơn lên đồng và mọi người đều muốn những thứ đó, nên có vẻ mọi thứ đều trót lọt. Từ năm 1890 đến 1899, những doanh nghiệp kinh doanh đồ uống có cồn đã xây mới hơn 30 nhà máy chưng cất rượu ở Scotland – nhiều hơn cả số lượng nhà máy phải đóng cửa trong suốt thời kì ‘thảm họa’ diễn ra năm 1980. Trong những năm 1890, khi Oban tổ chức kỷ niệm 100 năm thành lập thì các nhà máy như Ardmore, Balvenie, Benromach và Tomatin lúc đó mới được khai sinh.

Nhưng cuộc vui nào rồi cũng đến hồi kết thúc. Bong bóng rượu đã vỡ vào tháng 12 năm 1898 khi Pattisons khẩn trương yêu cầu một khách hàng đến lấy và trả tiền cho các cổ phiếu mà anh ta đã mua. Tin đồn bắt đầu lan truyền khắp Edinburgh và một bài báo xuất hiện trên ‘The Scotsman’ với tiêu đề ‘Sự chững lại của Pattisons’. Công ty này ngay sau đó đã cho lệnh ngừng tất cả các khoản thanh toán. Hóa ra bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp này không hề hợp lý, khi vốn chủ sở hữu với giá trị 40.000 bảng thấp hơn nhiều so với khoản nợ 743.000 bảng …

Khi lâu đài thủy tinh mà anh em nhà Pattison dày công xây dựng bị sụp đổ, đã kéo theo hệ lụy là rất nhiều nhà cung cấp, đối tác và khách hàng đến bờ vực phá sản.

Và Oban ngày nay

Pattisons chắc chắn không phải là những kẻ đầu tiên liều lĩnh bước ra khỏi vòng phát luật trong việc sản xuất, pha chế và đóng chai whisky. Thật ra cũng có nhiều nhà máy ở Scotland khởi nghiệp bằng việc buôn bán rượu bất hợp pháp. Tuy nhiên, khi chế tài trong kinh doanh rượu được xây dựng để theo kịp tình hình thực tếm thì mọi chuyện đã đi quá xa, khi mà di sản mà Pattinsons để lại đã tạo nên ảnh hưởng đến toàn bộ ngành công nghiệp whisky. Khi mọi việc đã dần lắng xuống, một trong những công ty vẫn đứng vững là Công ty rượu DCL, tiền thân của người khổng lồ whisky Diageo trong hiện tại, chủ sở hữu của khoảng 30 nhà máy chưng cất malt whisky Scotland. Và các bạn có đoán được không, một trong những nhà máy chưng cất malt whisky thuộc sở hữu của Diageo chính là … Oban.

Nếu như bạn chưa biết, thì Oban là một trong số ít những nhà máy bạn có thể tìm hiểu thông tin chính xác từ thế kỷ 18. Và Oban hiện nay là nhà máy nhỏ thứ hai thuộc Diageo, chỉ lớn hơn Royal Lochnagar.

Cũng vì quy mô khá khiêm tốn mà Oban cũng có khá ít các sản phẩm. Họ chỉ có 2 sản phẩm thuộc dòng cốt lõi là Oban 14 năm tuổi ra mắt năm 1988 và bản Double Mature ra mắt năm 1998. Thi thoảng hãng cũng ra mắt một vài phiên bản giới hạn, nhưng không thường xuyên. Bạn có thể bắt gặp chúng trong những serie ra mắt hàng năm của Diageo như Special Releases hay Classic Malts

Tuy quy mô nhỏ và số lượng sản phẩm rất ít, nhưng chất lượng của Oban phải nói là tuyệt hảo. Oban 14 thường được so sánh với Lagavulin 16, bởi chỉ cần một sản phẩm, thì thương hiệu của nhà máy đã được khẳng định. Thậm chí họ còn tuyên bố không có ý định mở rộng quy mô, tất cả nhằm giữ lại phương pháp sản xuất truyền thống và giữ vững chất lượng whisky của mình.

Đánh giá Oban Little Bay

Oban là một nhà máy chưng cất nhỏ bé, và tất nhiên cũng sẽ không nhận được quá nhiều sự quan tâm từ đơn vị chủ quản – tập đoàn Diageo. Oban 14 đã có mặt trên thị trường từ rất lâu, nhưng Diageo cũng không mảy may có động thái quảng cáo nào giành cho nó. Rất may mắn, mọi việc đã thay đổi theo chiều hướng tốt kể từ khi Diageo gặt hái thành công với Talisker Storm vào năm 2013. Đó cũng là chai single malt whisky đã góp phần thay đổi quan niệm về loại không tuổi (No Age Statement – NAS), giúp chúng được những người sành rượu đón nhận hơn. Tiếp nối thành công đó, Diageo tiếp tục ra mắt Oban Little Bay, chai whisky NAS đầu tiên của Oban.

Oban Little Bay được đóng chai ở mức 43%, được dán nhãn là “small cask” (thùng nhỏ). Điều đó có nghĩa là chai whisky này được trưởng thành trong loại thùng nhỏ, đồng nghĩa với việc diện tích tiếp xúc của whisky với gỗ trở nên lớn hơn, rượu cũng sẽ trưởng thành nhanh hơn. Mặc dù Diageo không tiết lộ độ tuổi của chúng, nhưng Malt & Co dám chắc rằng họ đã lấy cảm hứng từ Laphroaig Quarter Cask – chai whisky vô cùng thành công với loại thùng nhỏ. Trên thực tế, Oban Little Bay đã chứng minh rằng, Diageo đã đúng, cả trong việc sử dụng Small Cask lẫn việc thay đổi quan niệm của những người sành rượu về whisky không công bố số năm tuổi. Chính doanh số của Oban Little Bay đã chứng minh điều đó.

Hương vị của Oban Little Bay

Oban Little Bay có màu hổ phách đậm, vị béo ngậy và khá trẻ trung với táo khô, caramel, mật ong, nhiều loại hạt, và gỗ sồi. Có một sự cân bằng vững chắc giữa các đặc tính phong phú và độ cay của gia vị. Ở phần giữa, tác động thực sự của lớp hoàn thiện bằng Small Cask là khá rõ ràng, khi các yếu tố gia vị tăng lên đáng kể với đinh hương và gỗ sồi mà không lấn át trái cây khô ngọt ngào ở bên dưới. Một trong những trải nghiệm đỉnh cao nhất ở phần giữa – midpalate.

Hậu vị cũng khá đặc biệt với vị chua nhẹ và hơi cay. Một kết thúc nhẹ nhàng và hơi khô, vô cùng sạch sẽ, không nhờn. Điểm trừ lớn nhất của Oban Little Bay có lẽ nằm ở chất rượu khá mỏng, không có được sự dày dạn như Oban 14, tạo ra cảm giác thiếu cân bằng, cho dù hương vị vẫn giữ được sự tương phản rất tốt.