Các vùng sản xuất rượu vang Ý
Trải dài từ Bắc tới Nam, nước Ý được chia ra làm 20 vùng sản xuất rượu vang dựa trên đặc điểm địa lý, khí hậu và loại nho sử dụng.
Valle d’Aosta
Nằm ở biên giới phía Tây Bắc với Pháp và Thụy Sĩ, áp lưng vào dãy Alpine, vùng đất này không sản xuất nhiều rượu vang, phần lớn trong số đó là rượu vang đỏ với giống nho Nebbiolo và Pinot Nero. Ngoài ra còn một lượng nhỏ Petit Rouge, Prié Blanc, Fumin, Moscato và Petit Arvine ít được biết tới.
Piedmont
Nằm ở Tây Bắc nước Ý, Piedmont tiếp giáp chân núi phía Tây Alps. Khí hậu nơi đây vừa ảnh hưởng bởi nhiệt độ thấp nơi chân núi, vừa có sự dễ chịu ấm áp của Địa Trung Hải, là điều kiện hoàn hảo cho giống nho Nebbiolo, loại nho đen nổi tiếng nhất vùng. Nơi đây cũng nổi tiếng với Barolo DOCG và Barbaresco DOCG. Ở phân khúc giá thấp hơn, Barbera và Dolcetto cũng nổi tiếng và được yêu thích bởi sự ngon miệng, dễ uống của chúng.
Vùng Piedmont không nổi tiếng với rượu vang trắng, nhưng cũng không nên bỏ qua Cortese và Arneis. Hai loại nho này góp mặt trong những chai Gavi DOCG và Roero DOCG vốn được đánh giá rất cao. Và tất nhiên rồi, không thể không nhắc tới Moscato d’Asti, chai vang ngọt sủi bọt nhẹ nhàng và ngọt ngào tuyệt hảo được sản xuất tại đây.
Liguria
Dọc theo Địa Trung Hải, nằm giữa Pháp và vùng Tuscany, khu vực duyên hải nhỏ bé này phần lớn tập trung vào sản xuất rượu vang trắng. Vermentino và Pigato chiếm sản lượng lớn nhất và hầu hết được xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Nho đỏ cũng có xuất hiện với Rossesse – thứ đã tạo ra Dolceacqua DOC có mùi thơm trái cây hấp dẫn.
Lombardy
Lombardy nằm ở trung tâm khu vực miền Bắc nước Ý, nơi đây nổi tiếng với những chiếc hồ đẹp và lớn nhất đất nước. Khí hậu mát từ dãy Alps khiến Lombardy trở thành thiên đường của vang sủi bọt (Sparkling / Prosecco) cả về sản xuất lẫn tiêu thụ. Franciacorta DOCG là loại vang sủi làm theo phương pháp metodo classico (phương pháp truyền thống) hàng đầu nước Ý từ nho Chardonnay, Pinot Bianco và Pinot Nero. Còn với vang đỏ, Nebbiolo là loại phổ biến nhất với những đại diện như Valtellina Rosso DOC, Valtellina Superiore DOCG và Sforzato di Valtellina DOCG.
Trentino-Alto Adige
Đây là nơi tọa lạc của dãy núi Dolomites nổi tiếng, đây cũng là vùng có nét văn hóa kết hợp của Italia, Áo và Hungary. Chỉ một vài giống nho đặc biệt mới có thể sinh trưởng tại vùng cao nguyên đầy nắng và gió này. Với nho đỏ, đó là Pinot Nero, Schiava và Lagrein. Còn nho trắng, đó là Pinot Grigio, và Chardonnay. Chúng góp phần tạo nên chai vang sủi truyền thống đặc sắc Trento DOC.
Veneto
Veneto là vùng đất tươi đẹp với lịch sử giàu truyền thống rượu vang. Veneto là nơi ra đời của hàng loạt các dòng nho nổi tiếng cùng phong cách đa dạng bởi khí hậu đặc biệt. Với dãy Alps ở phía Bắc, hồ Garda phía Tây và biển Adriatic phía Đông Nam, có thể nói Veneto là vùng đa khí hậu nhất nước Ý.
Mặc dù nơi đây đã tạo ra nhiều loại vang cao cấp, nhưng Pinot Grigio và Prosecco đã khiến Veneto trở nên nổi tiếng nhờ sự phổ biến của chúng. Những chai rượu vang điển hình của Veneto, có thể kể đến Conegliano Valdobbiadene DOCG và Cartizze DOCG. Bên cạnh đó, nho đen Corvina cũng tạo ra nhiều loại vang đỏ thú vị, như Valpolicella DOC và Amarone della Valpolicella DOCG, Bardolino DOC. Còn với vùng phía đông là Verona, Garganega là loại nho trắng chính trong Soave DOC, trong khi Trebbiano chiếm ưu thế trong loại vang trắng Lugana DOC của bờ Nam hồ Grada.
Friuli-Venezia Giulia
Xa xa về phía Đông Bắc giáp với Áo và Slovenia, Friuli-Venezia Giulia sở hữu cảnh quan tuyệt sắc từ dãy Alps nối dài tới đồng bằng ven biển Adriatic. Khí hậu duyên hải ôn đới độc đáo cung cấp điều kiện tối ưu cho các loại nho cả trắng và đỏ như Pinot Grigio, Sauvignon Blanc, Ribolla Gialla và Friulano. Nho Merlot, Refosco và Schioppettino cũng khá thú vị dù ít nổi tiếng hơn ở nơi đây.
Emilia-Romagna
Được coi là thủ đô ẩm thực của nước Ý, Emilia-Romagna cũng đồng thời là vùng sản xuất rượu vang rất phong phú. Nơi đây được biết đến nhiều nhất với Lambrusco, một loại vang đỏ sủi tăm đặc biệt. Trebbiano, một loại nho trắng khác, là nhân tố chủ chốt còn lại của vùng.
Tuscany
Tuscany là vùng đất du lịch nổi tiếng nằm dọc theo biển Tyrrhenian trên bờ phía Tây nước Ý, trải dài vào trong đất liền qua vùng nông thôn trên các sườn đồi trập trùng. Giống nho đỏ nổi tiếng nhất vùng này là Sangiovese, với những chai vang được đánh giá rất cao như Chianti, Chianti Classico, VIno Nobile di Montepulciano và Bruello di Montalcino DOCG. Nhiều loại vang khác được dán nhãn Toscana IGT vì chúng không tuân theo các quy tắc truyền thống. Còn đối với vang trắng, đại diện nổi tiếng nhất chính là Vernaccia di San Gimignano DOCG.
Umbria
Umbria là vùng đất nhỏ nơi miền trung nước Ý, cách Tuscany không xa về phía Đông. Nơi đây thường bị lu mờ bởi người hàng xóm của nó. Nhưng phong cảnh thiên nhiên Umbria cũng được xếp vào hàng tuyệt phẩm nước Ý với dãy Apennines quanh năm tuyết phủ. Giống nho đỏ nơi đây cũng là những loại chịu lạnh tốt, Grechetto, khô, giòn, ít ngọt. Hãy thưởng thức Sagrantino de Montefalco DOCG để cảm nhận được sự độc đáo nơi đây.
Marche
Marche (phát âm là Ma-r-kay), nằm dọc theo bờ biển phía Đông của miền Trung nước Ý. Nơi đây là quê hương của Rosso Cònero DOC, với thành phần chính từ nho đen Montepulciano.
Lazio
Lazio – nơi thủ đô Rome tọa lạc, và đồng thời cũng có một di sản rượu vang phong phú. Nơi đây nổi tiếng với những giống nho trắng trẻ trung, dễ uống. Rượu vang nơi đây phần lớn dùng để xuất khẩu, đặc biệt là những đại diện khô, giòn, ít ngọt của Frascati DOC và Orvieto DOC.
Abruzzo
Nằm cạnh Lazio về phía Adriatic, Abruzzo là vùng giàu truyền thống làm rượu vang cổ xưa. Abruzzo đứng thứ 5 về sản lượng, chủ yếu được biết đến với giống nho Montepulciano. Montepulciano d’Abruzzo DOC là loại vang đỏ nổi tiếng nhất, trong khi Cerasuolo d’Abruzzo DOC là loại vang hồng nổi tiếng cũng được làm từ giống nho này. Trebbiano d’Abruzzo DOC là loại nho trắng chính của vùng.
Molise
Ngay phía dưới Abruzzo là vùng Molise nhỏ bé, vùng núi miền Trung Nam nước Ý. Nơi đây được biết đến với Trebbiano và Montepulciano với chai Biferno DOC.
Campania
Nơi đây được đến nhiều nhất với Naples và bờ biển Amalfi, rượu vang vùng Campania đang trở nên nổi tiếng hơn trên toàn thế giới, đặc biệt là tại Mỹ. Với rượu vang đỏ, đại diện nổi tiếng nhất là Taurasi DOCG và Aglianico del Taburno DOCG, cả hai đều dựa trên giống nho đỏ Aglianico. Đối với rượu vang trắng, Fiano di Avellino DOCG và Greco di Tufo DOCG được biết đến nhiều nhất, dựa trên nho Fiano và Greco.
Basilicata
Nằm ở miền Nam nước Ý, sản lượng rượu vang của Basilicata rất nhỏ so với những người hàng xóm của mình. Có thể coi đây là một vùng đất hẻo lánh được bao quanh bởi những vùng trồng nho lớn nhất đất nước – Puglia và Campania, nhưng nơi đây vẫn sản sinh ra chai vang nổi tiếng Aglianico del Vulture từ giống nho Aglianico.
Puglia
Không cần phải nói quá nhiều về Puglia, vì có lẽ đây là vùng đất nổi tiếng nhất với người Việt Nam, khi quá nửa số lượng rượu vang Ý xuất hiện trên thị trường có xuất xứ từ nơi đây. Được trời phú cho khí hậu Địa Trung Hải ấm áp, nhiều nắng và gió, Puglia sở hữu những vườn nho rộng lớn, năng suất cao với những giống nho chín mọng, ngọt mạnh như Primitivo và Negroamaro.
Calabria
Nằm trên bờ biển Tây Nam nước Ý, Calabria nhô ra giữa biển Ionian và Tyrrhenian, ngăn cách với đảo Sicily bởi eo biển Messina. Các loại rượu vang nơi đây phản ánh khí hậu ven biển đặc trưng. Calabria là quê hương của Cirò DOC từ giống nho Gaglioppo. Một lượng nhỏ rượu vang trắng được sản xuất từ sự pha trộn giữa Greco Bianco và Montonico Bianco.
Sicily
Đây là hòn đảo lớn nhất Địa Trung Hải với khí hậu khô, ấm áp, nhiều nắng, vô cùng lý tưởng cho nghề trồng nho. Những loại rượu vang đỏ nơi đây nổi tiếng với vị trái cây vừa phải hầu hết được tạo ra từ Nero d’Avola, và các loại vang trắng ngọt ngào được làm từ nho Grillo – điển hình có thể kể tới Sicillia DOC. Ngoài ra có thể kể tới Cerasuolo di Vittoria DOCG từ Nero d’Avola và Frappato, Etna DOC từ Nerello Mascalese và Carricante…
Sardinia
Hòn đảo Địa Trung Hải này vốn rất nổi tiếng với những bãi biển, phô mai Pecorino hơn là rượu vang, nhưng nhiều nhà sản xuất hiện vẫn có được sản lượng xuất khẩu khá dồi dào, có lẽ bởi vị mặn đặc biệt trong rượu từ nho Cannonau, Carignano hoặc Carignan.
